Peugeot 205 GTI 1.9

Medio jaren tachtig speelde je als automerk niet mee zonder compacte hot hatch. Uit alle windstreken kwamen ze op ons af. Engeland, Frankrijk, Duitsland, Japan, snelle bommetjes op basis van de gewone burgermansuitvoeringen werden door fabrikanten uit diverse autonaties naar voren geschoven. Vaak met succes, maar er zijn ook modellen die het onderspit delfden.

De 205 GTI van Peugeot was zo’n populaire snellerik en is dat vandaag de dag nog. Goede exemplaren gaan dan ook voor grof geld van de hand.

Tegenwoordig kom je de meeste snelle en lichte autootjes van toen met toevoegingen als GSI (Opel Corsa/Kadett), GTI (Volkswagen Golf) en GTti (Daihatsu Charade) nauwelijks meer tegen in originele staat. De meeste zijn ten onder gegaan aan wanstaltige tuningspraktijken en eigenaren die het niet zo nauw namen met het onderhoud.

Van de in 1983 geïntroduceerde 205 kwam Peugeot een jaar later met de GTI-uitvoering op de markt. Optisch is de snelste 205 herkenbaar aan zwarte kunststof randen langs de wielkasten, sportieve bumpers en een verlaagd onderstel. De alleen als driedeurs verkrijgbare 205 GTI 1.6 had een 1.580 cc injectiemotor met 105 pk. Na klachten van berijders werd begin 1985 de vering iets soepeler afgesteld en in 1986 kreeg de auto er 10 pk bij. Nog datzelfde jaar introduceerde Peugeot de 205 GTI 1.9 met een 1.905 cc motor, goed voor 130 pk en later in combinatie met een katalysator voor 122 pk. Feitelijk hetzelfde blok als de GTI 1.6 maar dan met een langere slag en aanpassingen aan het Bosch L-Jetronic brandstofsysteem. Bovendien had de sterkere 205 GTI schijfremmen achter in plaats van trommels en 15-inch wielen.

Medio 1987 voerde Peugeot een facelift door waarbij voornamelijk het interieur op de schop werd genomen, later gevolgd door nog wat kleine updates en de mogelijkheid om stuurbekrachtiging en ABS te bestellen. Ondanks de aanhoudend goede verkoopcijfers is de productie van de 205 GTI 1.6 in 1992 gestaakt, de 1.9-uitvoering mocht nog enkele jaren door. Pas in oktober 1998 rolde na 5.278.050 exemplaren (waarvan zo’n 300.000 GTI’s) de laatste 205 van de band. Het was de bestverkochte Peugeot ooit totdat zijn opvolger, de 206, dit aantal in 2007 overschreed.

Deze 205 GTI 1.9 is in maart 1990 afgeleverd door Peugeot-dealer Van der Werf in Lunteren. Inmiddels is de teller van de in het Franse Mulhouse gebouwde YF-55-JT net de 200.000 kilometer voorbij.

Uit een testverslag citeren wij:

”      We vertrekken rustig, de olietemperatuur van de XU9JAZ-motor geeft nog geen toestemming om direct het volle potentieel te benutten. Van nerveusheid is echter ook nu geen sprake, de 205 GTI 1.9 laat het zich allemaal welgevallen. Peugeot is meester in het bouwen van onderstellen met een goede combinatie van comfort en sportiviteit, zo ook bij deze hot hatch. Uiteraard voel je wat er onder de 185/55 R15-banden doorgaat, maar samen met de fijne sportstoelen worden korte oneffenheden goed opgevangen. De onbekrachtigde besturing voelt direct en vrij zwaar aan, maar serieuze dynamiek ontbeert de installatie. Datzelfde geldt ook voor de vijfbak met lange schakelwegen die net zo goed in een 205 1.1 had kunnen zitten. De ruimte aan boord van de 3,70 meter lange 205 doet er bij zo’n snel bommetje minder toe, maar desondanks stellen we vast dat het op de achterbank voor korte tijd best uit te houden is. Bagageruimte heb je met 216 liter ook voldoende, desgewenst is de achterbank in delen neerklapbaar voor maximaal 1.200 liter.
Klaar voor het echte werk, de techniek is op bedrijfstemperatuur. Ondanks de twee ton die de testauto achter zijn kiezen heeft reageert de 1.905 cc viercilinder bij elk toerental vinnig op het gas. Vooral tussen de drie- en vijfduizend omwentelingen per minuut heeft de 205 het ontzettend naar zijn zin. Onder het genot van een heerlijk rauw uitlaatgeluid zijn vooral binnenwegen een heerlijkheid. Ongegeneerd laat het slechts 860 kilo wegende wagentje zich van bocht naar bocht sturen, telkens gevolgd door snel accelereren op de rechte stukken. Tijdens zulke escapades is de wat minder sportieve besturing eigenlijk wel fijn, van nerveuze aandrijfkrachten in het stuur is geen sprake. Zonder protest laat de Peugeot zich plaatsen waar jij hem hebben wilt. Wat een heerlijk gooi en smijt gebakje is dit! Tijdens de test was het asfalt kurkdroog, maar er gaan verhalen dat het op natte wegen uitkijken is. Wees dus goed voorbereid.

Het Franse kamp der hot hatches uit de jaren tachtig zweert bij de 205 GTI en dan vooral de 1.9-motor. Van die Duitse concurrent die notabene vele jaren eerder verscheen moeten zij weinig hebben. Daarin kunnen wij hen geen ongelijk geven. Wat een heerlijk bommetje blijft die snelle Fransoos toch! Het aanbod goede exemplaren is de laatste jaren flink uitgedund en zeker de tot de verbeelding sprekende rode auto’s zijn nauwelijks meer te vinden. Iconisch is en blijft de 205 GTI 1.9 tot in lengte van dagen.”

Technische gegevens:

Cilinderinhoud                                  : 1.905 cc
Cilinders/Kleppen                             : 4/8
Max. vermogen                                 : 122 pk bij 6.000 tpm
Max. koppel                                      : 150 Nm bij 3.000 tpm
Acceleratie 0-100 km/h                    : 8,5 sec.
Topsnelheid                                      : 202 km/h
Transmissie                                      : handgeschakelde vijfbak
Gem. verbruik                                  : 8,1 l/100 km (1:12,3)
Gewicht                                           : 860 kg
Lengte/breedte/hoogte                   : 3,70/1,57/1,35 meter
Nieuwprijs                                       : ƒ 37.500 / € 17.015
Kleur                                               : Rouge Vallelunga

Productieaantal tussen 1983-1998: 5.278.050 stuks (waarvan ± 300.000 GTI’s)

Deze auto is te huur en – op dagen dat hij niet verhuurd is – te bekijken in het museum.